قالب وبلاگ

مقدمه

تبلیغات ترویج محصولات،خدمات،موسسات و ایده ها در برابر پرداخت پول توسط یک پشتیبان مشخص است.
تجار،تبلیغات رابخشی از استراتژی ترویج خود می بینند. تبلیغات الکترونیک زیر مجموعه ای از تبلیغات است که به فعالیت های بنگاه تجاری در قلمرو تجارت الکترونیک می پردازد اما عوامل موفقیت در قلمروتجارت الکترونیک چه هستند؟ آیا تجارت الکترونیک با تجارت سنتی تفاوت ذاتی دارد؟آیا با ابزارهای سنتی تبلیغات
می توان وارد این بخش از بازار شد؟پاسخ این سوالات را از کسرا یوسفی ،مدیر هنری یک استودیوی طراحی که به مشتریان خود خدمات تبلیغات الکترونیک ارایه می دهد می شنویم.

از تجارت سنتی تا تجارت الکترونیک
-هر بحثی راجع به تبلیغات در ابتدا به عامل محرک آن،یعنی تجارت بازمی گردد. پس اولین سوالم را این گونه آغاز می کنم،آیا تجارت الکترونیک قواعدی متفاوت با تجارت سنتی دارد و به این ترتیب آیا اصولا پدیده ای به نام تبلیغات اینترنتی وجود دارد؟

اصول تجارت الکترونیک در بنیان فرق چندانی با تجارت سنتی ندارد. به عبارت دیگر تنها یک نوع تجارت وجود دارد: تجارت موفق. به همین ترتیب تبلیغات در اینترنت نیز شباهت زیادی با تبلیغات درسایر رسانه ها دارد،با این تفاوت که چند عامل کلیدی در آن وجود دارد که در سایر رسانه ها یا موجود نیست یاچنین توانایی شگفتی ندارد: محتوا،جوامع،تجارت،خدمات به مشتری و محلی سازی . حال هر کدام از این لغات رادر بستر جدید خود معنی می کنم. محتوا –Content- توانایی ارایه محتوا ی به روز شده،دقیق،با صرف هزینه و زمان کم می باشد. جوامع –Community- توانایی ایجاد جوامع الکترونیک برای جذب گروه های خاص و تبادل تجربیات . تجارت –Commerce- امکان تجارت الکترونیک. خدمات به مشتری -Costumer Care- امکانات ارزان و سریع برای ارایه خدمات بهتر و دقیق تر به مشتری می باشد. محلی سازی Customization- - امکان محلی سازی محصول یا خدمات مطابق نیاز و سلیقه مشتری.

از تبلیغات به برند
-هنگامی که ما از تبلیغات در اینترنت سخن می گوییم، دقیقا چه عامل یا عواملی را به جلو می بریم تا به اهداف از پیش برنامه ریزی شده خود برسیم؟

صرف نظر از برخی موارد خاص، تمامی تلاش تبلیغاتی در اینترنت (و حتی سایر رسانه ها) مطرح کردن یک برند است. برند می تواند نشان ارایه خدمات یا محصولات باشد. حتی اگر گسترده تر نگاه کنیم" بریتنی اسپیرز "به عنوان ارایه کننده سبک خاصی از موسیقی و زندگی،"آندره آغاسی"به عنوان ارایه کننده یک محصول وسبک زندگی (Lifestyle )"جرج دبلیوبوش"به عنوان ارایه کننده سبک خاصی از نگرش به مسایل اجتماعی هم می توانند برند به حساب بیایند. به هر تقدیر هدف نهایی تبلیغات یک تجارتخانه مدرن ،مطرح کردن یک برند است. ما با برند مردم را متقاعد می کنیم که به نفع شما موضع گیری کنند،از شما اتومبیل بخرند،از خط هواپیمایی شما استفاده کنند،مثل شما لباس بپوشند یا از تصمیم شما پشتیبانی کنند که آیا باید بجنگند یا صلح کنند.
از ایده به واقعیت
-شما از اهمیت برند و نقشی که بر تصمیم گیری افراد جامعه دارد سخن گفتید ولی از مکانیزم درونی آن این که چگونه می توان آناتومی آن را تشریح کرد سخنی نگفتید، لطفا در این مورد نیز توضیحاتی به ما بدهید

هر برند اساسا از دو جز تشکیل شده است. قول برند و عمل به آن. قول برند معمولا در شعارتبلیغاتی آن خلاصه می شود . این که آیا برند به قول خود عمل کرده یا خیر به تجربه استفاده کننده آن بر می گردد. برندی از نظر فنی موفق است که به قول خود عمل کند،مانند: نایک،سواچ.
برند در اینترنت : از تجربه برند تا تجربه وب سایت
-آیا برند های الکترونیک از نظر کار کرد تفاوتی با برند های سنتی دارند؟
تفاوت کلیدی وب با سایر رسانه ها در این حقیقت نهفته است: تجربه برند،تجربه وب سایت است. احساسی که می خواهیم راجع به سایت ایجاد کنیم را باید در همان سایت پیاده سازی نماییم،عمل به قول به آینده موکول نخواهد شد. در اینترنت فاصله بین قول و عمل به آن صفر است.

یک کفش:
مرحله قول..........مرحله استفاده از محصول...........عمل به قول
یک سایت:
مرحله قول..........عمل به قول
از برنامه ریزی استراتژیک تا پیاده سازی فنی
چون تجربه برند خود وب سایت است،تقریبا تمام بار مسوولیت بر دوش بخش فنی تیم طراحی وب قرار می گیرد. پس به هر تقدیر شما در گیر مسایل فنی خواهید شد مانند :سرعت انتقال اطلاعات،توانایی های نرم افزار ارایه کننده اطلاعات،توانایی ها و محدودیت های جسمانی،هوشی و ذهنی دریافت کننده پیام،جذابیت بصری، سادگی نرم افزار،این حقیقت که استفاده کننده با عبور از چند گره(در مورد وب به طور خاص چند کلیک) به هدف اش می رسد؟ آیا احتیاجی به ایجاد امکان جستجو هست یا خیر؟ من معمولا وب سایت را به یک رستوران تشبیه می کنم: در ابتدا شما در خیابان تردد می کنید،بعد شما یا همراه شما تابلوی رستوران رامی بینید و کنجکاو می شود،بعد شما نگاهی به ورودی رستوران می اندازید ،از پنجره داخل را می بینید،آیا آدم هایی که مشغول استفاده از برند هستند برای شما جذاب اند؟از طبقه اجتماعی شما هستند؟ سپس داخل راهرو می شوید،یک میز در خواست می کنید. منتظر می شوید ،می نشینید،از منو انتخاب می کنید،منتظر می شوید،غذا چیده می شود،غذا صرف می شود،شما در خواست صورت حساب می کنید،منتظر می شوید،پرداخت می کنید. لطفا به وقفه ها توجه کنید. رستوران تنها یک فرق خیلی اساسی با وب سایت دارد: تمام وب سایت ها مانند رستورانی هستند که در انتهای یک کوچه بن بست قرار دارند،یعنی هیچ گاه مستقیما و به سادگی دیده نمی شوند. این مثال به خوبی مشکلات یک طراح وب را به تصویر می کشد.

-فاکتور های موفقیت یک برند چیست؟

برای این که یک برند موفق باشد، باید در چند گستره متفاوت بطور موازی پیش برود.
گستره تجارت : کیفیت فیزیکی محصول یا خدمات ،بازاریابی درست،انتخاب صحیح گروه هدف،زمان بندی مناسب و غیره و عواملی که از سپهرهای بالا به آن تحمیل می شود مانند : بلایای طبیعی، سیاست
گذاری های دولت ها جنگ ها و تکنولوژی که خارج از بحث ما می باشد.
گستره اینترنت: کنترل صحیح، در چه زمانی سایت به روز آوری شود،چه تخفیف ها و تسهیلاتی به مشتریان ارایه شود،تناسب رقابت کانال های فروش سنتی با تجارت الکترونیک مانند: آی بی ام، مریل لینچ واپل کامپیوتر.
گستره فنی: لذت بخش بودن برند،مفید بودن برند و خوشدستی آن -Usability - که از قضا دقیقا موضوع تحقیقات و شغل من است.
چه سایتی از نظر تبلیغاتی موفق است؟
وب سایت ما در تمام فعالیت های اینترنتی نقطه مرکز پرگار ایست که سایر فعالیت ها باید حول محور آن بچرخند. تقریبا تمام روش های ترویج-Promotion-در اینترنت به وب سایت ختم می شوند، وقتی شما روی یک آگهی کلیک می کنید انتظار ندارید تلفن خانه تان شماره آن موسسه را بگیرد . شما روی یک آگهی کلیک می کنید تا به وب سایتی بروید،آن رامطالعه کنید ،احیانا عضو شوید و در انتها خرید کنید یا از اطلاعات آن سایت استفاده نمایید . خیلی ساده است ،به همین ترتیب طرف تجاری شما باید سایت خوبی داشته باشد . درک میزان موفقیت یک وب سایت بسیار ساده است،کافی است دست خود راروی لوگو آن موسسه بگذارید وسایت را نگاه کنید و ببینید که آیا آن وب سایت سبک خاصی را درارایه کردن مطالب اش دارد و اگر جواب مثبت است ، چقدر در این کار موفق بوده مانند سایت های : یاهو،گوگل.

-گفتگوی ما تا اینجا بیشتر جنبه تئوری داشت،به هر تقدیر حقیقت این است که هیچ موسسه ای حتی مسلح به مدرن ترین دیدگاه ها ازمدل تجارت الکترونیک،برندینگ الکترونیک و غیره نمی تواند بدون آشنا یی با ابزارهای علمی حضور در اینترنت، مدل موفقی از تبلیغات و کسب و کار برای مشتریانش ارایه نماید؛ به قیمت این که بحث ما کمی عامیانه به نظر برسد،علاقه مندم کمی از روش های علمی حضور در اینترنت صحبت کنیم.


مباحث فنی
باروش های متعدد و متفاوتی می توان برروی اینترنت تبلیغ کرد،یکی از اساسی ترین حرکت هایی که می توان در اینترنت انجام داد ایجاد وب سایت است. ایجاد وب سایت بنیادی ترین حرکت تبلیغاتی در اینترنت برای موسسه شما بشمار می آید. حرکت بعدی سایت های موقت هستند . این سایت ها طول عمرشان کوتاه است و کاربرد تاکتیکی، نه استراتژیک دارند. به طور مثال: وقتی موسسه "تویوتا"یک اتومبیل جدید تولید می کند و آن را در فهرست محصولات خود قرار می دهد،یک سایت کوچک هم برای این محصول جدید منتشر می کند که مانند سایت اصلی شرکت همیشگی نیست . مورد دیگر سایت های نمایشگاهی یا کیوسک است که در داخل نمایشگاه یک یا چند کامپیوتر قرار می دهند و روی آن ها یک سایت موقت که اطلاعاتی در ارتباط با حضور موسسه در نمایشگاه دارد، نمایش می دهند.
یکی دیگر از روش های تبلیغ در اینترنت آگهی ها هستند. شما می توانید آگهی خود را در یک وب سایت قرار دهید تا بازدید کنندگان آن را ببینند وازطریق کلیک کردن بر روی آگهی شما به وب سایت شما دست یافته و خدمات و محصولات شما را مشاهده کنند.

-آگهی ها از نظر فنی چگونه می توانند باشند؟
آگهی ها می توانند به صورت متن،تصویر،انیمیشن ویا تلفیقی از این ها باشند. روش دیگر تبلیغ در اینترنت،هدیه دادن به بازدیدکنندگان است. یکی از انواع هدایای اینترنتی اشتراک مجانی اینترنت می باشد که در ایران هم این روش مرسوم شده است. شکل بعدی هدایا ارسال مجانی نرم افزار یا اطلاعات از طریق اینترنت به شماست. نرم افزارهای مجانی می توانند به صورت تفریحات الکترونیک یا نرم افزار چند رسانه باشند و اطلاعات نیز می توانند مقالات تحقیقاتی ویا مصالح تبلیغاتی مانند کاغذدیواری* باشند.
فرض کنید که شما طرفدار محصولات نایک هستید،شما می توانید از روی سایت نایک برای صفحه نمایشگر کامپیوتر شخصی خود یک کاغذ دیواری انتخاب نمایید و معمولا این کاغذ دیواری ها آرم یا لوگو شرکت را به همراه دارند و هر کس آن راروی صفحه نمایشگر کامپیوتر شما مشاهده نماید به نوعی پیام شما را در یافت کرده است . مورد بعدی هدایای نقدی است. شما می توانید به دلایلی از سایت ها پول نقد دریافت نمایید،حالا یا باپست یا بوسیله شماره کارت اعتباری شما . به طور مثال در ازای پرکردن یک فرم نظر خواهی جوایز نقدی به شما تعلق می گیرد. کوپن هدایا نیز یکی دیگرازاین روش ها است . فرض کنید شما می خواهید برای یکی از دوستانتان هدیه ای تهیه نمایید. شما می توانید با استفاده از کارت اعتباری خود از یکی از فروشگاه های اینترنتی هدیه ای خریداری نموده تا برای وی فرستاده شود اما کوپن هدایا ارزش مالی مشخصی دارد که با آن دوست شما می تواند در همان سایت که کوپن از آن خریداری شده با محدوده قیمت مشخص به سلیقه خود هدیه بخرد. مورد بعدی مشاوره یا برآورد مجانی است. برای مثال شما مایلید که یک اتومبیل بخرید. سایت هایی در اینترنت موجودند که به شما این سرویس را می دهند ، یعنی شما مشخصات اتومبیل مورد نظر و بودجه خود را بیان می کنید، پس از آن مشاوران یا نرم افزار آنچه را که برای شما مناسب می باشد به شما پیشنهاد می دهند،البته این سایت ها برای خدمات مفصل تر هزینه هایی نیز دریافت می کنند. در اینترنت مسابقاتی نیز برگزار می شود که جنبه تبلیغاتی دارند،تصور نمایید که یک تولید کننده برای محصول جدید خود به دنبال یک نام می گردد و پیشنهاددادن یک نام مناسب برای آن محصول را به مسابقه می گذارد**. بعضی از سایت ها با دادن تخفیف هایی جلب مشتری می نمایند،مثلا شما در اینترنت مشاهده می کنید که یک دانشگاه الکترونیک چند واحد مجانی به قید قرعه ارایه می کند،شما علاقه مند می شوید که در آن قرعه کشی شرکت نمایید و برای این منظور در دانشگاه ثبت نام می نمایید. نظر خواهی نیز می تواند به عنوان یک ابرازتبلیغاتی به کار رود که البته این نوع تبلیغ به صورت مستقیم صورت نمی گیرد و شما باید برای این که مردم فرم نظر خواهی موجود در وب سایت شما را پر نمایند و نظر خود را نسبت به محصولات و خدمات شما ابراز دارند هزینه هایی را نیز متقبل شوید،اما در نهایت به بهبود کیفیت محصول و خدمات شما کمک خواهد نمود.
معاوضه پیوند ها نیز یکی دیگر از این روش ها ست. این روش به طور کلی بر اساس تبادل **URI* ویا به عبارتی پیوند های تحت وب،بین دو (معاوضه URL****) ،چند(حلقه ها) یا شبکه ای (شبکه های آگهی) از سایت ها و به دوشکل انتفاعی و غیر انتفاعی صورت می پذیرد که دو روش اول معمولا غیر انتفاعی و روش آخر یعنی شبکه های آگهی معمولا انتفاعی می باشد. ابتدایی ترین روش، معاوضه URL می باشد که امری توافقی است و بدون هیچ گونه مکانیزم اقتصادی صورت می گیرد. به طور مثال شما آدرس اینترنتی خود را در سایت من ومن آدرس اینترنتی خود را در سایت شما می گذارم و به این ترتیب بازدید کنندگان یکدیگر را شریک می شویم . روش حلقه ها به این شکل است که وقتی چند وب سایت راجع به یک موضوع کار می کنند با هم یک حلقه تشکیل می دهند یعنی به ترتیب شماره این سایت ها به هم آدرس می دهند تا بازدید کننده به هر یک از آنها مراجعه نموده به سایت های بعدی نیز دسترسی داشته باشد. اما شبکه های آگهی موسساتی هستند که شما به آنها از طریق اینترنت مراجعه می نمایید و مشخصات آگهی مورد نظر تان را بیان می کنید مانند ابعاد،بودجه و ... سپس آنها مسوولیت پخش آگهی شما را در سایت هایی که بنا بر اطلاعات ارایه شده توسط شما مشتری احتمالی محصولات یا خدمات شما می باشند بر عهده می گیرند، روش های در آمد زایی این سایت هانیز نسبتا پیچیده و متنوع می باشد به طور مثال تعداد کلیک هایی که روی آگهی شما می شودیا امکان اینکه کلیکی منتهی به فروش شود میتواند به عنوان معیار مورد استفده قرار گیرد.
مبحث بعدی که یک ابزار تبلیغاتی مهم به شمار می رود موتورهای جستجو می باشند .عوامل مهم در این روش ابتدا رتبه بندی و سپس مبحث سایت های اسپانسر می باشد.

-از آنجا که موتور های جستجو جنبه اطلاع رسانی دارند چگونه می توانند جنبه تبلیغاتی پیدا کنند؟

خوب مردم از طریق موتورهای جستجو در ارتباط با موضوع مورد علاقه خود به وب سایت مورد نظرشان دستر سی دارند و اگر شما جز سایت های پیشنهادی موتور های جستجو باشید بازدید کننده به سراغ سایت شما می آید و شما بدون هزینه کردن برای وب سایت خود از طریق به راحتی آن را در دسترس همگان قرار داده اید. مورد بعدی در مبحث موتور های جستجو، معرفی سایت های حمایت شده است. سایت های اسپانسر با پرداخت هزینه نام خود را در حاشیه فهرست های موتور جستجو قرار می دهند . ما در اینترنت سایت هایی باعنوان فهرست راهنمای وب نیز داریم.
از نظر فنی دو نوع روش جستجو در سایت های اینترنتی وجود دارد برخی مانند Google موتور جستجو هستند و برخی هم فهرست راهنمای وب می باشند. موتور های جستجو با ایجاد فهرستی از پیوند ها و اسناد در اینترنت و ذخیره کردن آنها در یک بانک اطلاعاتی ، در هنگام جستجو بانک اطلاعاتی خود را جستجو می نمایند، اما فهرست راهنمای وب به شکلی متفاوت عمل می کند،شما معمولا URL سایت خود را به علاوه توضیح مختصری راجع به آن به فهرست ارایه می نمایید که این کار برای شما هزینه ای در بر نخواهد داشت.
فهرست های راهنمای وب نیز دارای مباحث رتبه بندی و معرفی سایت های اسپانسر می باشند. پرتال ها یا سایت های مقدماتی نیز نوعی تبلیغ به شمار می آیند. پرتال ها یک سایت ورودی مقدماتی برای وب که ترکیبی از محتوای متنوع و خدمات به صورت تنظیم شده برای نیاز هر استفاده کننده خاص می باشند. حضور داشتن در جوامع الکترونیکی نیز می تواند روش موثری برای ترویج یک برند باشد. برای مثال با حضور در سمینار های تحت وب می توان یک برند را در میان مخاطبان خبره مطرح کرد،این سمینارها حتی می توانند هنگامی که شرکت کنندگان در شبکه حضور دارند برگزار شوند و در انتها اسناد و نتایج آنها در دسترس همگان قرار گیرد.
یکی دیگر از روش های حضور در جوامع الکترونیک، انجمن ها می باشند،میزبانی انجمن ها می باشند،میزبانی انجمن های مختلف در اینترنت می تواند به این معنا باشد که شما اعتبار کافی برای راه انداختن آنها را داشته اید.
مورد بعدی ،اتاق های مجازی گفت گو بر روی اینترنت می باشد، به طور مثال شما در یک قسمت از سایت خود یک اتاق گفتگو راه اندازی می نمایید در واقع شما با این عمل سبب شده اید که مردم لحظاتی را در سایت شما صرف نماین دو شما در کنار آن برند خود را مطرح نمایید. روش های دیگری نیز موجود ند که این ها هم از اینترنت استفاده می کنند ولی لزوما تحت وب نمی باشند که یکی از آنها پیغام رسان بلا درنگ است مانند. MSN Messenger .شما وقتی یکی از این نرم افزارها ی پیغام رسان بلادرنگ را انتخاب می نمایید این خود نوعی تبلیغ برای ارایه کننده آن نرم افزار محسوب می شود،آنها این سرویس را به شما می دهند تا شما در تصمیم گیری های آینده آنها را انتخاب نمایید. سرویس پیام های کوتاه نیز نوع دیگراین جوامع می باشند،مثل پیغام هایی که شما بر روی موبایل خود دریافت می کنید. تکنولوژی بعدی پروتکل کاربردهای بی سیم است. این تکنولوژی به شما این امکان را می دهد که اطلاعات روی اینترنت را بر روی دستگاه های کوچک بی سیم مانند موبایل مشاهده کنید. به طورمثال با آدرس Wap.Yahoo.com شما نسخه تغییر یافته سایت yahoo.com را برای کاربردهای بی سیم برروی موبایل خود مشاهده می نمایید.یکی دیگر از این جوامع الکترونیک،خدمات رایگان حضور در اینترنت می باشد،شما در سایت خود امکان حضور دیگران را به طور رایگان ایجاد می کنند و از سوی دیگر فضایی برای ارایه آگهی های خود در نظر می گیرید.مثلا سرویس Geocities در سایتYahoo به شما به همین منظور صفحه شخصی مجانی می دهد . مبحث بعدی ارایه رسانه های سنتی بر روی وب می باشد، شما برای تبلیغ می توانید در سایت خود موسیقی،فیلم یا انیمیشن ارایه نمایید. وب لاگ ها نیز یکی از ابزارهای تبلیغاتی بسیار مهم به شمار می روند. سایت های بزرگ در درون خود وب لاگ هایی ایجاد می نمایند تا به دوراز قواعد سخت و زمان گیر نشر مطالب دروب سایت به روش محاوره ای و ساده تر حرف خود راآزادانه بیان نمایند و خیلی سریع آن را به مخاطبان منتقل کنند. آخرین مساله ای که به نظرم می رسد پشتیبانی تبلیغاتی می باشد. به طور مثال، موسسه ای یک وب سایت را از نظر مالی یا معنوی حمایت می نماید بنابر این اسم آن موسسه به عنوان حامی در سایت ذکر می شود که به نوعی برای آن شرکت تبلیغ می باشد .

-معایب و محاسن تبلیغ بر روی اینترنت نسبت به سایر رسانه ها چیست؟

مزایای تبلیغ در اینترنت کلا به دو دسته تقسیم می شوند. یک دسته تاکتیکی می باشند و تنها می توانند در عصر ما صادق باشند و ممکن است در آینده این مزایا وجود نداشته باشند. یک دسته نیز استراتژیک و همیشگی هستند. مزایای تاکتیکی و مقطعی که در طی چند سال آینده ممکن است محو شوند از این قرارند: ابتدااین که شما روی اینترنت با یک سری افراد نخبه سرو کار دارید یعنی افرادی که از یک سری فیلترهایی گذشته اند ، مثلا سواد دارند،به زبان انگلیسی تسلط دارند،یک درجه مشخصی قدرت خرید دارند ،کامپیوتر و امکان دسترسی به اینترنت را نیز دارا هستند. و اما مزایای همیشگی ،مثل این که تبلیغ در اینترنت مقرون به صرف می باشد نسبت به سایر رسانه ها زیرا شما می توانید با قیمت ارزان در آن تبلیغ نمایید و حجم زیاد مطالب را به راحتی برروی وب قرار دهید بدون این که هزینه های چاپ و کاغذ را متحمل شوید. باز خورد (Feedback ) گرفتن از مشتری نیز بسیار ارزان قیمت می باشد ،کافی است شما یک فرم نظر خواهی برروی یکی از صفحات وب سایت خود قرار دهید*****. از محاسن دیگر تبلیغ در اینترنت سرویس های مجانی هستند که شما می توانید به راحتی از طریق اینترنت به مشتری ارایه نمایید. شما می توانید قبل از این که مشتری را پای میز مذاکره بکشانید از روی اینترنت متوجه شوید که چه نوع محصول و خدماتی را نیاز دارد و سپس سرویس دقیق تر و مناسب تری را به مشتری ارایه نمایید. اما معایب تبلیغ بر روی وب نیز قابل تامل اند. هنگامی که شما ارتباط حضوری و رودررو با مشتری ندارید واقعا مشکل است که با یک سایت کسی را متقاعد نمایید که در سایت شما بیایید و خدمات و محصولات شما را انتخاب نماید و سراغ شرکت های رقیب شما نرود. مساله بعدی این است که شما نمی توانید به به بخش های فقیرتر جامعه از روی وب محصول یا خدمات ارایه دهید،شاید همیشه این نخبه گرا بودن اینترنت به نفع شما نباشد. این که شما از روی اینترنت به آنهایی که ناتوانایی های جسمانی دارند مانند نابینایان دسترسی محدودی دارید و نمی توانید به آنها محصول و خدمات خود را به راحتی عرضه نمایید خود مساله دیگری است . جلب اعتماد مشتری نیز اهمیت زیادی دارد،تراکنش های با حجم بالا نیاز به سطح بالایی از اعتماد بین فروشنده و خریدار دارد. اما غیاب سایت (Downtime ) در روی اینترنت- که امری ممکن ومعمول می باشد با احتمال حداقل یک درصد در سال برای بیشتر سایت های تجاری می تواند نه تنها مشتریان شما را سردرگم نماید بلکه نوعی ضد تبلیغ نیز به شمار می رود. از سمت دیگر محدودیت های فنی مانند به روز نبودن نرم افزار و سخت افزار مخاطب یا کندی خطوط اینترنت سبب می شودند فاصله بزرگی میان پیام شما و آنچه در نهایت مخاطب دریافت می کند ایجاد شود.

-به عنوان آخرین سوال شما وضعیت تبلیغات اینترنتی را در ایران چگونه ارزیابی می کنید؟

آمار های دقیقی در مورد تعداد استفاده کنندگان اینترنت در ایران وجود ندارد ولی پایین ترین آمارها تعداد استفاده کنندگان اینترنت را 3261/1 و ارایه کنندگان اتصال به اینترنت را 100 موسسه در سال 2002 میلادی بر آورد می کنند. این آمار روزبه روز به شکل تصاعدی بالا می رود اگر چه برخی موسسات دولتی و خصوصی به طور فعال از اینترنت استفاده می کنند ولی در این مورد دیدگاه واحدی ندارد و معمولا فلسفه نظام مندی در پشت فعالیت ها یشان دیده نمی شود . در ایران دیدگاه مدرن تبلیغاتی برای عموم حرفه ای ها بوجود نیامده به همین دلیل در بیشتر موارد یک موسسه برنامه حضور در اینترنت خود را روی ویرانه های تفکر قبلی بنا می نهد . وب سایت و طراحی آن در دنیا همواره محل مناقشه بین طراحان گرافیک،برنامه نویسان و توده انبوهی از "علاقه مندان" بوده است . نتیجه –این مناقشه این است که طراحان گرافیک غالبا کاتالوگ های خوش آب و رنگی را به جای وب سایت به مشتریان خود ارایه می کنند ، برنامه نویسان وب سایت ها را محل نمایش توانایی های فنی خود می کنند و آماتور ها چنان کار را نابسامان انجام می دهد که معمولا مشتریان،حضور در اینترنت را برای مدت طولانی از برنامه تبلیغاتی خود حذف می کنند. در واقع بسیاری از کسانی که مدعی ارایه این خدمات هستندحتی تجربه ایجاد یک وب سایت موفق را نیز ندارند. اگر این وضع ادامه یابد قطعا در آینده قسمتی از برنامه های بازار یابی و تبلیغات در اینترنت موسسات ایرانی به خارج از کشور ارجاع خواهد شد. از سوی دیگر برخلاف تصور عموم پروژه های نرم افزاری در ایران چندان نیز ارزان تمام نمی شودند و ما نمی توانیم با بسیاری از کشوردر زمینه صادرات خدمات رقابت کنیم. تبلیغات در وب فصل مشترک فعالیت تیم های متعدد فنی و هنری است تنها به عنوان یک بیننده معتقدم که در ایران افراد قابلی در زمینه های مختلف صنعت تبلیغات و به خصوص IT وجود دارند فکر می کنم توجه به تحقیقات، ریاضت و سخت کوشی، توقع منطقی از در آمد، رقابت سالم،احترام به مشتری، توانایی کارگروهی،داشتن اهداف دراز مدت و نگرش حرفه ای به کار راه های موفقیت هستند.